Deştin’de uzmanlardan oluşan heyet, “Deştin çayı özgürce akacak” sloganlarıyla karşılandı.
İZMİR –1993 yılından bu yana Muğla’nın Menteşe ilçesindeki Bayır ve Yatağan’ın Deştin mahallelerinin ortasındaki 7 bin 751 dönümlük alana ‘Muğla Çimento’ tarafından yapılmak istenen çimento fabrikasına bölge halkının çabası boşa çıktı. 1993 yılından beri devam ediyor. Son olarak Menteşe Belediyesi’nin 29’da şirkete yapı ruhsatı vermesi üzerine projeyle ilgili “ÇED Olumlu” kararının iptali için Menteşe Belediye Meclisi, Akdeniz Yeşilliler Derneği ve 8 köylü hakkında dava açıldı. Aralık 2021. Bugün açılan davada bilirkişi tespiti yapıldı.
SLOGANLAR ‘KADERİN ÇAYI BEDAVA AKIŞACAK’
Ekspertiz öncesi alanda toplanan bölge halkı, yaklaşık 500 metrelik bir koridor oluşturarak bilirkişi heyetini “Deştin Çayı serbestçe akacak”, “Çimento firması Muğla’yı bırakın” ve “Biz” sloganlarıyla bilirkişi heyetini selamladı. direnerek kazanacaktır”. Muğla’da çeşitli siyasi parti ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri ile yaşam savunucuları da bölge halkına destek verdi.
“HALKIN TARAFINDAN KARAR VERECEĞİNE İNANIYORUZ”
MUÇEP Menteşe Meclisi, Deştin Çevre Platformu ve Bayır Çevre Komisyonu adına açıklama yapan Gamze Çetinkaya, ilk ÇED başvurusunun iki bilirkişi heyeti tarafından incelenip olumsuz bulunduğunu hatırlatarak, ikinci ÇED’in de sonuçsuz kalacağına inandıklarını söyledi. ustalıkla keşfedildi, bilim adamları tarafından olumsuz bulunacak ve proje durdurulacak. Çetinkaya, “Bugün keşif heyetinde hazır bulunan bilirkişi heyetinin, dava dosyasına eklediğimiz bilirkişi raporlarını gerekli özeni göstererek inceleyeceklerine ve bilimin ışığında kamu yararına karar vereceklerine inanıyoruz” diyen Çetinkaya, şunları kaydetti: çimento fabrikasına karşı çıkma sebepleri ise;
1- Entegre Çimento Fabrikası ve 13 Adet Hammadde Ocağı 7751 dönüm alanı kaplamaktadır. İzin verilmesi halinde 7656 dekar ormanlık alan yok olacaktır.
2- Açılacak 13 adet hammadde ocağı ve ocaklardan çıkacak toz nedeniyle proje alanındaki ormanların, kuru veya ıslak derelerin tahribi nedeniyle Kazan Göleti ve Bayır tahrip olacaktır. Derelerin, Barajın ve Gölet’in yok olması bu havzada tarımın da sonu demektir. Bu aynı zamanda Muğla’yı besleyen su kuyularının da sularının bitmesi anlamına geliyor.
3- Bu ormanlar köylülerin en değerli geçim kaynaklarından biri olan çam balının üretildiği Basra Bal Ormanlarıdır ve bu ormanlar koruma altındadır. Yakınına ağaç kesimi yapılamaz, çevreyi kirleten tesis kurulamaz.
4- Çimento Fabrikası yapısı gereği Gayri Sıhhi olmayan, çevreyi kirleten tesisler arasında ilk sıralarda yer almakta olup çalışırken üreteceği toz ve yakacağı kömür nedeniyle çevre kirliliği yaratacaktır. İklim değişikliğinin en değerli nedeni olan fosil yakıtların azaltılmasına yönelik girişimlerde bulunurken yeni bir fosil yakıt yakan çevreyi kirleten bir tesise izin verilemez.
5- Çimento ruhsat alanı içerisinde Zeytin Ağaçları bulunmakta olup, Zeytin Kanunu gereğince en az 3 km mesafe içinde kirletici tesis kurulamaz.
6- Köylülerin en değerli geçim kaynaklarından biri olan göbek mantarı bu bölgede yetişir ve ormanlar yok edilirse onlar da yok olur.
7- Çimento fabrikasının işletilmesiyle ortaya çıkacak toz ve duman, çalışanları başta olmak üzere bölge köylülerini doğrudan etkileyerek sağlıklarını bozmanın yanı sıra tarım ve hayvancılığı da bitirecektir.
8- Hammadde ocakları ile fabrika ortası arasındaki malzeme alışverişinin yanı sıra fabrikada işlenen işlerin alım satımı sırasında oluşacak araç trafiği değerli bir çevre kirliliği oluşturacaktır.
9- Hammaddelerin doğadan çıkarılması, taşınması ve üretim sürecinde fosil yakıtların (kömür, fuel-oil, motorin vb.) yakılarak gerekli gücün üretilmesi ve başta kükürt oksitler olmak üzere eser miktarda çimento elde edilmesi aşamalarında , nitrojen oksitler, karbon monoksit, karbondioksit, toz ve partikül elementler, uçucu organik bileşikler, dioksin, furan, metan ve ağır metaller atmosfere atılarak soluduğumuz havayı ve çevreyi kirletir. Nihai iz çimentonun kendisi de değerli bir kirleticidir. Çimento tozu arsenik, kurşun, krom, kobalt, bakır, nikel, kalay, çinko ve cıva gibi metaller içerir.
10- Çimento fabrikası emisyonları, hem organik hem de inorganik kimyasallar ve metaller açısından değerli bir kaynaktır. Çimento fabrikalarının bacalarından çıkan ve havayı kirleten küçük partiküller (PM10) ve (PM2,5) (tozdan daha küçük maddeler) hastalıklara (kanser, KOAH vb.) ve ölümlere neden olur. Bu tozlar ve zehirli gazlar kuvvetli rüzgarların etkisiyle kilometrelerce uzağa taşınabilir. Her 50 kg çimento torbası için 25 kg kömür yakılmaktadır. Her bir ton toz çimento üretimi için yaklaşık bir ton karbondioksit salındığı hesaplanmıştır.
11- Muğla’da bulunan 3 termik santral nedeniyle hava fiilen kirli, üzerine yeni bir kirletici santral kurulması bölgede sağlıklı bir şekilde yaşamayı imkansız hale getirecek.
12- İklim değişikliğine neden olan sera gazlarının %5-6’sı çimento üretiminden kaynaklanmaktadır.
13- Çimento Fabrikası ve entegre hammadde ocaklarından kaynaklanan toz ve duman sonucu sağlığı bozulan köylüler göçe zorlanacak ve işsiz kalacak. (DUVAR)
